Bekentenissen van een Britse gifkikker

De Engelse fotograaf Cecil Beaton maakte legendarische portretten van Hollywood-diva’s als Audrey Hepburn en Grace Kelly. Maar achter de camera brandde hij zijn ‘vriendinnen’ volledig af. Op deze Throwback Thursday duiken we in zijn oude dagboeken en genieten we van zijn ongekend valse oneliners. “De borsten van Liz Taylor, hangend en enorm, leken op die van een Peruaanse boerin die haar jongen zoogde.”

Foto’s: Cecil Beaton/Camera Press, Victoria and Albert Museum, Londen

Mode-, portret- en oorlogsfotograaf, schilder, interieurontwerper, Cecil Walter Hardy Beaton was het allemaal. De Engelsman die in 1904 werd geboren in Londen, ademde creativiteit. Vooral de iconische portretten die hij tijdens de jaren veertig, vijftig en zestig maakte van celebrities zijn ongeëvenaard. Wanneer je nu aan Audrey Hepburn of Greta Garbo denkt, is de kans groot dat je één van Cecils foto’s voor je ziet. Zo nauw zijn ze met elkaar verweven geraakt. Maar wat mij betreft had hij één talent dat alle andere overschaduwde: het talent om de ijdele beroemdheden die hij voor zijn lens kreeg tot op het bot te fileren.

Cecils plakboek. De fotograaf kende alle grote namen maar vond er weinig echt leuk.

Amazing lompe Grace
Hoe we dat weten? Door de vele dagboeken die hij volschreef. Daarin kon Cecil alle vleierij laten varen en vertellen hoe moeilijk en ronduit stom veel sterren vaak waren. Let wel: dit zijn niet de zes dagboeken zoals hij ze in de jaren zestig publiceerde. Die zijn, hoe smakelijk ook, gekuist. Want hoewel intimi heus wel wisten dat Cecil gezegend was met de tong van een adder, zou het professionele zelfmoord zijn geweest om zulke vlijmscherpe observaties tijdens zijn leven uit te brengen. Gelukkig kunnen we postuum alsnog smullen van de manier waarop hij ‘de leegheid van het fenomeen celebrity’ bruut ontleedde. Dankzij boeken als The Unexpurgated Beaton: The Cecil Beaton Diaries as He Wrote Them, 1970-1980 en Beaton in the Sixties: More Unexpurgated Diaries, maar ook het vorig jaar uitgebrachte Cecil Beaton: Portraits & Profiles.

Hoezo een valse oogopslag?

Prinses Grace van Monaco? Greet van de boerderie zul je bedoelen!

Marlene: “Dus die zure zus noemt mij een oude pop? Zijn eigen dagboeken schreef hij in het jaar kruik!”

En Cecil was genadeloos. Over Marlene Dietrich die op latere leeftijd schnabbelde als nachtclubzangeres sneerde hij: “Er is niet veel over van een toch al geen muzikale stem, maar haar vakvrouwschap volhardt. Marlene is een soort mechanische pop geworden. De pop kan verrassen, ze kan lopen, de sleep van haar witte bontjas met een zwier op de juiste plek leggen. (…) Marlene heeft een geniaal talent voor het geloven in haar zelf-gefabriceerde schoonheid.” Ook Grace Kelly die hij kiekte in 1965 boorde hij de grond in. “Een fotogenieke schoonheid is iemand die goed op foto’s staat. Grace Kelly is zo iemand. Maar als ze dat niet was, zouden we op straat amper naar haar omkijken… Indien beide kanten van haar gezicht hetzelfde waren als de rechterkant, had ze zelfs geen filmcarrière gehad. Die kant is namelijk ontzettend zwaar, net als die van een stierkalf, maar de linkerkant is intens vrouwelijk en trekt alles in balans.”

Bitchy Beaton
Marilyn Monroe vond Cecil maar een treurig geval. Nadat hij met haar werkte in 1956 schreef hij: “Ze loopt als een wiebelende basiliek, ondertussen alles in haar pad verschroeiend behalve de rozenstruiken. Haar stem die lendenen streelt, heeft de sensualiteit van zijde of fluweel.” Het was allemaal één groot, geil toneelstukje vond Cecil. “De raadselachtige waarheid is dat Miss Monroe een nep-stoeipoes is, zo onderontwikkeld als een boerinnetje langs de Rijn, onschuldig als een slaapwandelaar. Ze is net een klein meisje dat speelt dat ze een volwassene is. Ze geniet van het dragen van de door motten aangevreten kleding van haar moeder terwijl ze op hoge hakken rondtrippelt en nipt van haar ginger ale alsof het champagne is.” Hij vergeleek de sexy actrice met een kind dat stuitert van vreugde als het bij de volwassenen mag zitten. “Ze stoeit, kirt van plezier, springt op de bank. Het is een naïeve, spontane, levendige en aanstekelijk vrolijke opvoering.” Cecil voorzag niets dan ellende voor de hoogblonde vamp. “Het zal waarschijnlijk allemaal eindigen in tranen.”

Volgens Cecil had Marilyn geen man maar een babysitter nodig.

Mick Jagger was blij dat hij niet in dezelfde foto als Salvador ‘mondrot’ Dali stond.

Vroeg gebitcht is oud gedaan. Al vanaf 1922 begon La Beaton zijn pen in cyaankali te dopen.

In Cecils dagboeken stijgt het begrip ‘valse nicht’ tot ongekende hoogte.

Ook de mannen spaarde Cecil niet. Pablo Picasso omschreef hij als ‘fysiek verschrompeld’, de Beatles als ‘bleek en pathetisch’ en de bewondering die hij voelde voor de schilder Salvador Dali werd flink getemperd door de rioollucht die onder zijn vlassnor vandaan kwam. “Ik adoreerde hem omdat hij zo’n ongelooflijk origineel individu was, maar knapte compleet af op zijn stuitend slechte adem.” Over Mick Jagger die hij in 1968 fotografeerde, was hij iets milder. Cecil roemde zijn goede manieren, maar vond de Rolling Stones-zanger tamelijk verwijfd. “Zijn figuur, handen en armen waren ongelooflijk vrouwelijk. Hij zag eruit als een verlegen jongedame uit een buitenwijk. Mick is sexy, maar tegelijkertijd volledig seksloos. Hij zou zo een eunuch kunnen zijn.”

Boerse Liz
Vond Cecil dan niemand aardig? Jawel hoor. Voor de Britse koningin Elizabeth smolt hij. Hij bestempelde haar als ‘sereen en charismatisch’. Ook haar zus prinses Margaret vond hij te gek. “Ze was amusant en grappig. Ze moest lachen toen ik haar hoofd iets meer omhoog deed om het effect van haar neus te verminderen.” Voor Greta Garbo, met wie Cecil ondanks zijn homoseksualiteit zelfs een tijdje een relatie had, koesterde hij ook een zwak. En voor de adembenemende Audrey Hepburn natuurlijk. De ultraslanke My Fair Lady-actrice had star quality en was ook nog eens vreselijk aardig, stelde hij. Zwijmelend: “Haar lichaamshouding is een mix van een topmodel en een balletdanseres. Audrey is intelligent en alert, eerlijk maar tactvol, zelfverzekerd zonder arrogantie en teder zonder sentimentele nonsens.”

Bij Audrey Hepburn en koningin Elizabeth draaide hij de gifkraan even dicht.

Ongecensureerd = ongegeneerd genieten.

Cecil schoot liever een prachtig Vogue-boeket dan zo’n schreeuwerige straatmadelief.

Tja, daar kon Elizabeth Taylor niet aan tippen. Voor haar bewaarde Cecil de grootste verbale drol. Of moeten we zeggen verbale diarree-aanval? Aan zijn woorden over hoe óngelooflijk ordinair hij de diva vond, komt werkelijk geen einde. “Ze vertegenwoordigt alles waar ik een hekel aan heb,” tierde Cecil in zijn dagboek nadat Liz en haar alcoholistische echtgenoot Richard Burton in 1957 voor hem poseerden. “Ik heb de Burtons altijd verafschuwd om hun vulgariteit, ordinaire gedrag en hun schreeuwerige, slechte smaak, waarbij in Liz het slechtste van de Amerikaanse en Engelse smaak samenkomen.” Zozeer ergerde hij zich aan haar opzichtige divagedrag dat hij La Taylor op de set expres heel erg kort hield. “Ik gedroeg me zeer autoritair en zei haar dat ze haar neus niet mocht poederen en voor de camera moest gaan staan terwijl hij glom. Ze wilde complimentjes van me, maar die gaf ik haar niet. ‘Ik wil niet dat je me zo aanraakt,’ jammerde ze!” Ook fysiek vond hij haar helemaal niks, snoefde hij. “Haar borsten, hangend en enorm, leken op die van een Peruaanse boerin die haar jongen zoogde. Haar ruwe worstenvingers dropen van de grote diamanten en robijnen… En dit was dan zogenaamd ‘de meeste aantrekkelijke vrouw’ die er bestaat. Vergeleken met haar zag een ieder ander eruit als een dame.”

Op 18 januari 1980 stierf Cecil Beaton. Naar verluidt is hij gestikt in zijn eigen gal.

Cecil Beaton: Portraits & Profiles
Cecil Beaton en Hugo Vickers
Uitgeverij Frances Lincoln
ISBN 978 07 112 3550 2

The Unexpurgated Beaton: The Cecil Beaton Diaries as He Wrote Them, 1970-1980
Cecil Beaton en Hugo Vickers
Uitgeverij Knopf
ISBN 978 14 000 4112 1

Beaton in the Sixties: More Unexpurgated Diaries
Cecil Beaton en Hugo Vickers
Uitgeverij Knopf
ISBN 978 14 000 4297 5

Deel dit artikel!