Vieze (en stuitende) oude praatjes
Op deze Throwback Thursday duik ik in de foute oude boekcovers. Over het poesje van de buurvrouw, padvinders die in de vrije natuur aan bondage doen en vier vrolijke treksters die er maar geen genoeg van lijken te krijgen.
Onderbroekenlol, ik ben er gek op. Hoewel ik alweer 42 jaar ben, werken poep, plas en ‘het’ doen nog steeds op mijn lachspieren (sorry). Een kat die een scheet laat voor de neus van mijn man, een flauwe mop over het onwaarschijnlijk spannende seksleven van een zure zus in de trein, een baby die over zijn moeders nette broek sproeit terwijl ze in het vliegtuig zitten, je kunt me er voor wakker voor maken. Niet zo verwonderlijk dus dat ik een zwak heb voor oude boeken met foute titels. Fout als in onbedoeld dubbelzinnig of politiek incorrect.

Vrouwen bevredigen? Frank wist er op jonge leeftijd al alles van. Voor hem geen gay datingbijbel. (Catawiki)
Het begon met de Nederlandse klassieker Drie kleine poesjes en een dikke man, die ik op een middag op de rommelmarkt in Rotterdam aantrof. Ik kon niet stoppen met grinniken. Sindsdien is het een sport van me geworden om nog maffere titels op te snorren en te fotograferen. En de meeste kringlopen of vlooienmarkten stellen niet teleur. Als je er op begint te letten, vind je elke week wel een boek dat de tand des tijds bepaald niet doorstaan heeft. Zo trof ik laatst bij Kringloop Alkmaar nog de topper 4 vrolijke treksters aan. Een boek dat geen how-to tips biedt van vier doorgewinterde raamprostituées, nee het gaat gewoon over vier blije meisjes die houden van de natuur en alleen opgewonden raken van een knoestige eik.
Poezenspelletjes
Flauw? Natuurlijk. Toch ben ik niet de enige die fan is van foute oude boeken. Op internet worden er vele lijsten samengesteld. Daarop prijken hysterische evergreens als Games You Can Play with Your Pussy, Invisible Dick en The Day Amanda Came. Grootste lachkick krijg ik van het Gay-time Painting Book. Niet alleen is de titel fout, ook de illustratie waarop een jongen verschrikt in de kont wordt geprikt door een (geile?) bok is zo verschrikkelijk dubbelzinnig dat je je afvraagt of men zich daar in die tijd werkelijk niet van bewust was.
Gay, dick, pussy, zelfs in de jaren vijftig en zestig wist men heus wel waar die woorden ook voor werden gebruikt. Maar men was er simpelweg niet zo mee bezig. Althans, niet zoals nu. Want dat dergelijke boektitels op Pinterest zo scoren, zegt ook iets over onze huidige hyperseksuele en -cynische maatschappij. Onze dirty minds draaien overuren. Wie denkt bij de term boner nog aan een ‘amusante blooper’ in plaats van een gierende Viagra-erectie? Of bij faggot aan zoiets onschuldigs als een takkenbos in plaats van het scheldwoord voor homo? Nie-mand.
Tien kleine N-woorden
Een iets minder hilarisch segment binnen het foute boeken-genre zijn de racistische titels. Beste/slechtste voorbeeld is de Britse moordroman Ten Little Niggers van Agatha Christie, compleet met dansende inboorlingen op de cover. In het jaar van verschijnen, 1939, wist men in Amerika al dat de term niggers grof en beledigend was. De Amerikaanse editie werd dan ook acuut omgedoopt tot het sjiekere And Then There Were None. In Engeland daarentegen zou men de originele titel nog tot aan de jaren tachtig gebruiken. Saillant detail: de Nederlandse uitgever zou het boek zelfs tot 1994 stug blijven herdrukken als Tien kleine negertjes. Maar goed, in een land waar kinderhelden Oki en Doki in de jaren zestig nog gezellig op bezoek gingen bij de ‘nikkers’ had men sowieso nog een dikke plaat voor de kaaskop. Gênant.
Gelukkig werd dit in later jaren allemaal gecorrigeerd. Oki en Doki zitten nu ‘op een eiland’, de wereldberoemde slavernijroman De negerhut van Oom Tom werd omgedoopt tot De hut van oom Tom, en ook in het geval van Agatha Christies murder mystery zijn alle aanstootgevende elementen óp maar ook ín het boek geschrapt en vervangen. Tegelijkertijd ontstond er juist in die oude racistische uitgaves een bloeiende internethandel. Of het nu is vanwege de curiositeitswaarde of omdat men (erg!) terugverlangt naar politiek incorrectere tijden, voor de eerste druk van Ten Little Niggers wordt gemiddeld tussen de 300 en 400 dollar geboden.
Schrijver doet een fout boekje open
Zelf houd ik het liever bij de melige pareltjes. In 2006 verzamelde de Britse Michael Bell, een gepensioneerde verkoper van tweedehandsboeken de 45 grappigste titels in het boek Scouts in Bondage and Other Violations of Literary Propriety. Als je een exemplaar kunt bemachtigen, moet je dat beslist doen. Het boek zal een grote hit zijn tijdens een alcoholavondje met vrienden.
In het boek ontbreken jammer genoeg wel oer-Hollandse krakers als Buurvrouws poesje of Twee jongens en een baviaan. Hmmm… misschien moet ik als journalist en schrijver zelf zo’n lachbijbel samenstellen voor de Nederlandse markt? Om de titel van één van mijn favoriete foute boeken te citeren: ik ben een ware duizendpoot.
Scouts in Bondage and Other Violations of Literary Propriety
Michael Bell
Uitgeverij Simon & Schuster Export
ISBN 978 14 165 4923 9