Cissy van Marxveldt: chicklit avant la lettre

Lang voor Sophie Kinsella, Helen Fielding en Candace Bushnell was er Cissy van Marxveldt. De Nederlandse schrijfster stond aan de wieg van het chick-lit genre. Tijd om haar oeuvre op deze Throwback Thursday af te stoffen.

Misschien heb je op een rommelmarkt weleens een boek van haar zien liggen. Game and set!, De H.B.S. tijd van Joop ter Heul, Kwikzilver, Marijkes bestemming, De louteringkuur, Puck van Holten, het waren in de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw stuk voor stuk bestsellers. Vooral Een zomerzotheid, dat verscheen in 1927, bleek een ware kaskraker. De roman over vijf vriendinnen in een zomerhuis op de Veluwe was het eerste Nederlandse boek waarvan meer dan 100.000 exemplaren werden verkocht. Niet gek voor een vrouw die ooit bij de Dragtster Courant ontslagen werd omdat ze voor een leerling-verslaggeefster ‘teveel fantasie’ had.

Een zomerzotheid Caprices Cissy van Marxveldt

Alle gekheid op vijf stokjes. Size zero was ook vroeger al de mode.

Klassieke humor
Cissy’s succesingrediënten? Een ‘jolige’ schrijfstijl, eigenzinnige heldinnen, knappe love-interests. En dat alles overgoten met een chic vooroorlogs sausje van villa’s, tennisbanen, tuinfeestjes, grote auto’s en huispersoneel. En de sex? Die moesten we er maar bij denken. Sowieso gebeurde er niets voordat er getrouwd was. En toch was Cissy met haar vrijgevochten toon haar tijd vooruit. Meisjes en vrouwen verslonden haar boeken.

Cissy van Marxveldt Marijke Joop ter Heul

Vooroorlogse verleidster: een beetje koket cockteasen in bad.

Ook het artwork van Cissy’s boeken is schitterend.

De louteringkuur Puck van Holten Cissy van Marxveldt

Reizen, borrelen, luieren. Life was one big cocktail party.

Anne Frank was groot fan. “Ik zal haar boeken beslist ook aan mijn kinderen laten lezen,” schreef ze op 16 oktober 1942 in haar beroemde dagboek. Ook mannen betrapten zich erop dat ze om haar humor moesten grinniken. A.J.M. Strengholt vertelde in 1928 in het maandblad Astra hoe Een Zomerzotheid een saai treinritje behoorlijk opfleurde: “(…) een kwartier later schokte mijn overbuurman wakker van mijn gullen lach…(…) Ik heb, in één uur, het boek uitgelezen.”

Einde van het feest
Helaas was het echte leven voor de schrijfster niet altijd even vrolijk. Op haar 37^e kreeg Cissy van Marxveldt een beroerte, waardoor ze rechtszijdig verlamd raakte. De Tweede Wereldoorlog werd haar zwartste periode. Cissy’s man, die in het verzet zat, werd in 1944 opgepakt en in de duinen van Overveen geëxecuteerd. Ze was gebroken. In 1946 bracht ze nog wel De dochter van Joop ter Heul uit en de oorlogsroman Ook zij maakte het mee, maar de lol was er vanaf.

Wat te doen in de schoolvakantie? Op een wilde singles cruise gaan natuurlijk!

Man talk met vriendinnen, Carrie Bradshaw had er niet het patent op.

Twee jaar later stierf ze op 58-jarige leeftijd aan de gevolgen van een hersentumor. Gelukkig leeft Cissy voort in haar boeken, die zelfs nu nog worden gelezen. Misschien minder dan toen, maar elke generatie levert nieuwe fans op. Zo is Een zomerzotheid populair onder bepaalde clubjes korpsstudenten en ook de Joop ter Heul-reeks is bepaald niet vergeten. Dus de volgende keer dat je een paar Cissy van Marxveldts spot op de rommelmarkt, doe eens gek en koop er één. Meligheid gegarandeerd.

Deel dit artikel!