Haute poldercouture in het Rijksmuseum
In het Rijksmuseum opent aanstaande zaterdag de expositie Catwalk. Aan de hand van hele oude jurken, pakken en haute couture wordt een beeld geschetst van de mode in Nederland tussen 1625 en 1960. Fotograaf Erwin Olaf deed de vormgeving. En die is fan-tas-tisch.
Nederlanders droegen vroeger meer dan klompen en boerse outfits in schutkleuren. Natuurlijk weten we dit wel, maar toch vergeten we het vaak. Zo erg is ons beeld van het oude Holland gekleurd door de jeugdkiekjes van onze grootouders en de filmpjes van het intens brave Polygoon-journaal. Na een bezoek aan de tentoonstelling Catwalk zul je die fout nooit meer maken. In zes zalen van de Philipsvleugel presenteert het Rijksmuseum vanaf 20 februari mode in Nederland van 1625 tot 1960. En wat blijkt? Die was overdadig, kleurrijk en soms verdomd sexy. Men was hier in het verleden echt niet alleen bezig met het melken van de koeien.

Ja, ik wil opvallen. Door haar brede bruidsjurk wist Helena zeker dat zij de ster was van haar bruiloft.
Het is voor het eerst dat het Rijksmuseum zo’n ruime keuze uit zijn gevarieerde mode- en kostuumcollectie toont. De expositie begint bij de kleren van de Friese Oranjes uit de Gouden Eeuw, bejubelt een serie japonnen van Franse zijde en flonkerende fluwelen mannenpakken uit de achttiende eeuw, fladdert vervolgens naar de klassieke empire jurken en de sjieke queues de Paris uit het fin de siècle en eindigt in de twintigste eeuw met de haute couture van Dior en Yves Saint Laurent. Hoogtepunten zijn een zeldzame linnen onderbroek van graaf Hendrik Casimir I (1612-1640), de bruidsjapon van de adellijke Helena Slicher (1737-1776), die tevens de breedste jurk van Nederland is, en een tafzijden cocktailjapon van Balenciaga.
Erwin Olaf loves het Rijksmuseum
Conservator Bianca du Mortier had de taak om uit de totale mode- en kostuumcollectie, die meer dan 10.000 objecten bevat, de absolute topstukken te kiezen. “Met de kledingstukken vertelt de tentoonstelling de vele verhalen van de mensen achter de objecten. In de mode draait alles om de keuzes van de drager: deze maken hem tot trendsetter of navolger. En altijd –zelfs tegenwoordig– hebben de rijksten of machtigsten een boodschap die ze bewust of onbewust met hun kleren uitdragen. Daarin is in de afgelopen 330 jaren niets veranderd. De grenzen hierbij worden bepaald door budget, gelegenheid, leeftijd, sociale status, postuur, klimaat, persoonlijke likes & dislikes, enzovoort. Wanneer de mode in het museum wordt gepresenteerd, wordt uiteindelijk nóg een keer gekozen. De keuze van het Rijksmuseum.”
De vormgeving van Catwalk is bedacht door Erwin Olaf. De fotograaf, die bekend staat om zijn schitterende en af en toe provocerende portretten, vond het een eer dat het Rijksmuseum hem hiervoor vroeg. “Al enige jaren ben ik aan het onderzoeken hoe mijn eigen fotografische werk op een andere manier te presenteren en te verbinden met installaties, geluid en (korte) films. Zo kan iedere bezoeker worden meegevoerd in een wereld, waarin de eigen fantasie wordt gestimuleerd en uitgedaagd. Zodat uiteindelijk een prikkelende dialoog ontstaat tussen het getoonde werk en de kijker.” Erwins foto’s van topmodel Ymre Stiekema terwijl ze enkele vintage jurken draagt, zijn in elk geval verbluffend mooi. Marie-Antoinette, eat your heart out.
Catwalk is van 20 februari tot en met 16 mei 2016 te zien in het Rijksmuseum: rijksmuseum.nl.