Nieuw onderwatermuseum gaat flink de diepte in
In 2017 gaat Europa’s eerste onderwatermuseum open in de wateren bij Lanzarote. Duikers kunnen rondzwemmen tussen sculpturen die gebaseerd zijn op de moderne mens. Op de zeebodem kom je beelden tegen die achter hun laptop zitten of liggen te zappen op de bank. Hoe zullen archeologen in de toekomst reageren als ze deze meligheid ontdekken?
Foto’s: Jason deCaires Taylor
Enkele weken geleden plaatste ik een reportage over de vondst van het Egyptische Atlantis, Heracleion. Daarop kwamen ontzettend veel reacties binnen. Ik was duidelijk niet de enige die gefascineerd was door de enorme farao-beelden op de zeebodem. Helaas is het duiken naar de verzonken stad voor de kust van Alexandrië voor weinigen weggelegd. De locatie wordt streng bewaakt om amateur-archeologen en duikers met roofambities te ontmoedigen. Maar in de zee bij Lanzarote werkt de Britse kunstenaar Jason deCaires Taylor aan iets dat dezelfde gevoelens van verwondering zal opwekken. Op de bodem van de Las Coloradas baai creëert hij Museum Atlántico, het allereerste onderwatermuseum van Europa. De ‘zalen’, met een totale oppervlakte van 2,5 vierkante kilometer, zullen gevuld worden met driehonderd sculpturen die mannen en vrouwen voorstellen in alledaagse situaties.

Jason beschouwt Het vlot van Lampedusa als een eerbetoon aan alle vluchtelingen van de laatste tijd.
Voor de avantgardistische Jason is niets te gek. De vissen van Lanzarote zullen binnenkort hun habitat moeten delen met een grote groep mensen die een wandelingetje maakt over de zeebodem, maar ook met een verliefd stelletje dat een onderwaterselfie maakt. Lollig? Ja. Maar ook creepy. Duikers en Nemo’s met hartproblemen doen er beter aan om Lanzarote over te slaan als het museum in 2017 opengaat. De sculpturen doen je denken aan de lavafiguren die in Pompeii gevonden werden. Levensecht en tegelijkertijd morsdood. Rondzwemmend in de diepte zul je jezelf soms helemaal wezenloos schrikken. Blub-boe!
Onderwaterbeeldengek
Jason snijdt ook serieuzere onderwerpen aan. Zo heet een van de sculpturen Het vlot van Lampedusa, dat verwijst naar het Italiaanse eiland in de Middellandse Zee. “Dit beeld is een eerbetoon aan de vluchtelingen die de tocht hebben overleefd en daar veilig zijn aangekomen. Maar het is ook een eerbetoon aan de mensen die het niet overleefden. Hun hoop en dromen zullen op de bodem van de zee voortbestaan.” Voor Jason is het niet de eerste keer dat hij beelden in de golven laat zakken. In 2006 startte de creatieve duizendpoot ’s werelds eerste onderwater beeldenpark voor de westkust van Grenada in het Caraïbisch gebied. Het werk Vicissitudes dat daar staat, werd door National Geographic Magazine uitgeroepen tot een van de 25 wereldwonderen. Drie jaar later ging hij nog een stapje verder en was hij de mede-oprichter van MUSA (Museo Subacuático de Arte), een reusachtig onderwatermuseum vlakbij de Mexicaanse badplaats Cancun. Daar staan meer dan vijfhonderd van zijn beelden.

Kringggesprek. Je hebt het gevoel alsof de leden van Vicissitudes ieder moment kunnen gaan babbelen.

Dennis steekt zijn kop in het zand. Hij hoeft niet te horen dat hij hier nog driehonderd jaar moet staan.
Alle beelden zijn gemaakt van een speciaal zoutwater-bestendig cement zodat ze zeker driehonderd jaar meegaan. Jason wil een bijzondere erfenis achterlaten waar toekomstige generaties nog eeuwen van kunnen genieten (dit worden ooit hun antieke beeldentuinen), maar hij wil er ook de zeebewoners zelf mee helpen. Door vervuiling en klimaatveranderingen zijn er steeds minder koraalriffen en op Jasons beelden kan zich nieuw koraal vormen. Zo worden ze langzaam nieuwe toevluchtsoorden voor vissen en andere dieren. Op zijn officiële website spreekt Jason de hoop uit dat zijn werk “ons milieubewustzijn vergroot, sociale veranderingen aanwakkert en ons doet inzien hoe adembenemend mooi de onderwaterwereld is.” Nog een belangrijk feitje voor alle gierige Hollanders: je hebt geen kaartje nodig om het Museum Atlántico te bezoeken. Het hebben van een duikbrevet is voldoende.
Kijk voor meer waanzinnige foto’s van Jason deCaires Taylor op underwatersculpture.com.