Treinreis naar de vrijheid
In het midden van de Tweede Wereldoorlog ontsnapten 89 Hongaars-Nederlandse Joden vanuit bezet Nederland naar Boedapest. Hun wonderbaarlijke verhaal wordt vanavond verteld in de documentaire De Treinreis bij BNNVARA op NPO 2.
Foto’s: BNNVARA
Rond deze tijd wordt op televisie weer de ene na de andere film en documentaire over de Tweede Wereldoorlog uitgezonden. Ze blijven boeiend om naar te kijken. Een documentaire die je zeker niet mag missen, is De Treinreis. Deze belicht een tot nu toe onbekende episode uit de geschiedenis van de Nederlandse Jodenvervolging. In 1943, toen Nederland al drie jaar zuchtte onder het Duitse schrikbewind, reisden 89 Hongaars-Nederlandse Joden naar Boedapest in het op dat moment nog vrije Hongarije. Met een vrijgeleide van de bezetter mochten ze weg. Opmerkelijk, aangezien de nazi’s de Joden in ons land op alle mogelijke manieren vervolgden.
In hun vaderland wachtte de vluchtelingen echter geen makkelijk bestaan. Joden werden in Hongarije beschouwd als tweederangs burgers en moesten allerlei klusjes voor het leger verrichten. En in maart 1944, toen Duitsland het land alsnog bezette, moesten ze opnieuw vrezen voor hun leven. Gelukkig wisten de meesten van hen mede dankzij de hulp van de Zweedse diplomaat Raoul Wallenberg voor de tweede keer de dans te ontspringen.
Het gezin Tauber met dochter Anki op Amsterdam CS. Snel weg van hier!
Warm welkom in Boedapest. De meeste van Anki’s Hongaarse familieleden zijn later in de Donau vermoord.
Gideon Hartman en Anki Tauber reisden voor deze documentaire terug in de tijd.
Ze raakten niet uitgepraat. Zonder die treinreis hadden zij hier nu waarschijnlijk niet gezeten.
Het verhaal werd ontdekt door de historicus Aline Pennewaard en is verfilmd door Willy Lindwer, die eerder de documentaire De laatste zeven maanden van Anne Frank maakte. Aan de hand van archiefonderzoek en ooggetuigenverhalen laat Lindwer zien hoe deze Joden vanuit Nederland dwars door bezet Europa naar Boedapest ontkwamen. Hij sprak onder meer met de overlevende Anki Tauber (destijds nog een kind) en met Gideon Hartman, de zoon van een Hongaars-Nederlands echtpaar, dat dankzij ‘de treinreis’ wist te overleven. Ook zie je hoe deze mensen na de oorlog ongedeerd naar Nederland konden terugkeren.
De Treinreis is een relaas over moed en doorzettingsvermogen. Weer een om nooit te vergeten.
De Treinreis wordt vanavond, op 4 mei, om 18.45 uur uitgezonden bij BNNVARA op NPO 2. Natuurlijk is de documentaire later ook terug te kijken op programma.bnnvara.nl.
Deel dit artikel!
Gerelateerde berichten
De laatste glorieuze jaren van Oud-Rotterdam →
75 jaar vrijheid: enkele goede oorlogsboeken →
Stichting Hondekop zoekt behulpzame treinfanaten →
Hartelijk dank ik ga het opzoeken.