Voer ons terug naar het Londen van weleer
De Britse fotograaf Colin O’Brien legt al sinds 1948 het dagelijkse leven van de Londenaren vast. Zijn beste en mooiste straatkiekjes zijn nu gebundeld in het boek London Life. Scoor een exemplaar want hij toont een Londen dat wij helaas nooit gekend hebben.
Foto’s: Colin O’Brien
Het ziet er somber uit voor de grote wereldsteden. Experts voorspellen dat als we er niets tegen doen Londen, New York, Parijs, Istanbul, maar ook ons eigen Amsterdam binnen twintig jaar net zo onleefbaar zijn als Venetië. Ze zullen veranderen in Disney-parken waar de toerist de baas is en waar geen normaal mens meer wil wonen. En zelfs als je zo gek bent om het nog wel te willen, kún je dat geeneens meer omdat gehaaide projectontwikkelaars de huizenprijzen tot astronomische hoogtes opdreven en rijke Russen en oliesjeiks complete straten opkochten.
In 1952 boemelde je in een gezellig trammetje langs de Theems.
Vroeger kon je rondjes crossen op Piccadilly Circus zonder één touringcar te raken.
De toeristenfuik Covent Garden was in 1973 nog van de Londenaren zelf.
Uitgestorven straten in 1962. Lang geleden…
In 1956 kon je met gemak een betaalbaar Londens liefdesnestje vinden.
“Gelukkig is het 1984. Ze zeggen dat een oliebaron dit bankje in 2015 voor twee miljoen euro koopt.”
Overdreven? Bekijk de documentaires The Venice Syndrome en Bye bye Barcelona, dan piep je wel anders. Beide tonen op onthutsende wijze hoe massatoerisme een stad kan verpesten. Je ziet hoe pleinen en gebouwen achtbanen zijn geworden om in vijf minuten hard gillend doorheen te zoeven en hoe het alledaagse leven in deze steden volledig om zeep geholpen is.
De sloop van oud-Londen
Daarom kan ik met een intens jaloerse blik kijken naar het werk van fotografen die de grote steden hebben gekend toen ze nog authentieker, minder commercieel en veel en veel rustiger waren. De portretten die de Turkse Ara Güler schoot in het rauwe Istanbul van de fifties, de beelden die Izis Bidermanas in dezelfde periode maakte van het oude Parijs of de kiekjes van Vivian Maier van het zwart-witte New York … zucht zucht zucht. Colin O’Brien is er nog zo een. De Britse fotograaf die op zijn achtste een Kodak Box Brownie camera van zijn ouders kreeg en op zijn veertiende voor het eerst een Leica IIIa camera oppakte, legt het straatleven van Londen al bijna zeventig jaar vast. Hij volgde hoe de stad zich ontwikkelde van een nog nasmeulende bomkrater kort na de Tweede Wereldoorlog tot de glitzy metropool die ze nu is.
Tijdens de jaren zeventig ging ook Colins ouderlijk huis eraan.
Duckface? Meiden in 1984 gingen liever voor de f#ck-you-face.
Chinatown, de kermis, Colin verveelde zich nooit in het oude Londen.
Voetbalgekte is van alle tijden.
Nu is Brick Lane hipster central, maar in 1986 gunde oma haar heup er een kwartiertje rust.
Zo’n autowrak zouden we nu toch heel graag willen bezitten.
Colin betreurt het dat er van het Londen uit zijn jeugd nog maar zo weinig over is, zegt hij in een interview met Vice. “Natuurlijk hoort verandering bij het leven, maar het slopen van gebouwen die er al generaties stonden of zelfs het verwoesten van hele buurten om glazen kantoordozen te bouwen, die in korte tijd alweer versleten en verouderd raken, is geen goede manier om onze omgeving te verbeteren.” De enigen die er beter van worden zijn de projectontwikkelaars, vindt hij. “Zij vullen flink hun zakken, ongeacht de schade voor de lokale gemeenschap.” Want met het neerhalen van de oude muren wordt vaak ook het plezier uit een straat of wijk gesloopt.
Vroeger was alles beter en viezer
Met zijn boeiende boek London Life wil Colin mensen bewegen om hun geschiedenis meer te koesteren. Als men ziet wat er allemaal al is verdwenen, is men hopelijk sneller bereid om op te staan tegen de projectontwikkelaars die alles en iedereen op hun pad wegvagen. Ook buiten Londen. “We moeten klaarstaan om weerstand te bieden en te vechten voor dat kleine beetje historie dat over is, vooral in de centra van onze dorpen en steden. Als we niet bewaren wat we nog hebben, zullen we aan onze kinderen en toekomstige generaties moeten uitleggen waarom we ooit volledige wijken en gemeenschappen lieten vernietigen.”
Gezellige clubjes buurtbewoners. Weg ermee, oordeelden projectontwikkelaars.
Cowboytje spelen in 1960. “Zal Billy the Kid jou veilig naar huis brengen?”
Vanuit de hemel keek Colin mee tijdens een religieuze processie.
Colins Italiaanse vriendjes wisten in 1948 precies hoe je gangsta moest poseren.
De puinhopen van de oorlog waren altijd dichtbij. Zelfs nog in 1956.
Op Trafalgar Square hing altijd een prachtig steenkolensfeertje.
Maar bovenal is London Life een intiem testament van zijn leven in de grote stad en de wijk Clerkenwell – toen bekend als Little Italy vanwege de vele Italiaanse immigranten – in het bijzonder. “De foto’s vertellen het verhaal van mijn jeugd in een arm deel van Londen waar het leven hard was en de banen schaars en waar een hele generatie de littekens droeg van de oorlog. Het boek is een weergave van mijn geschiedenis en die van mijn vrienden en familie.” Wat opvalt is dat zelfs het licht in het oude Londen anders was, zachter. Maar daar heeft Colin een ontnuchterende verklaring voor: steenkool. Het was in de jaren veertig en vijftig de voornaamste brandstof. Boven de stad hing dag en nacht een dikke deken van zwarte rook. “Doordat de lucht veel rokeriger was, filterde dit het licht.”
London Life
Colin O’Brien
Spitalfields Life
ISBN 978 09 5765 695 6
spitalfieldslife.bigcartel.com
colinobrien.co.uk
Deel dit artikel!
Gerelateerde berichten
Design voor weinig: stoepverkoop bij Nummer13 →
De laatste glorieuze jaren van Oud-Rotterdam →
75 jaar vrijheid: enkele goede oorlogsboeken →
